W Rankingu Muraw organizowanym przez Polski Związek Piłkarzy na szczeblu Betclic 1. Liga wysokie trzecie miejsce za sezon 2024/25 zajęła murawa Itaka Areny, na której swoje mecze rozgrywa Odra Opole. Rangę tej nagrody podnosi fakt, że głosują wyłącznie piłkarze, a więc ocena jest naprawdę obiektywna. Na dodatek warto pamiętać, że w ocenianym okresie połowę sezonu Odra rozgrywała jeszcze na starym obiekcie przy Oleskiej.
– Rzeczywiście nagrodę przyznają sami piłkarze, czyli osoby użytkujące murawę, dla których została ona stworzona. Nie ma więc mowy o przypadku – uważa wiceprezes Zakładu Komunalnego w Opolu, Katarzyna Oborska-Marciniak. – Nie ma też mowy o przypadku z naszej strony, bo przecież Zakład Komunalny już na etapie budowy, czyli od września ubiegłego roku, zatrudnił greenkeeperów i już wtedy poznawali oni murawę i przygotowywali ją do tego, aby jak najlepiej służyła piłkarzom. Bardzo się cieszymy, że te działania zostały docenione, a obiekt spełnia najwyższe standardy. Mam nadzieję, że na tej murawie Odra awansuje do ekstraklasy – dodaje przedstawicielka ZK, który jest właścicielem obiektu.
Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne na murawie to widełkowanie, czyli naciąganie uszkodzonej trawy i babkowanie – uzupełnianie ubytków. Stadion ma tzw. poletko zapasowe, z którego pobiera się materiał do babkowania. Oczywiście gros tych zabiegów przeprowadza się przed i po wydarzeniach sportowych na boisku, ale również w ich trakcie. Podczas przerwy na murawę wkracza ekipa greenkipera, by wywidełkować, najbardziej zniszczone miejsca.
– Oczywiście, że czujemy się bardzo docenieni wyróżnieniem. Na etapie realizacji obiektu było wiele dylematów czy murawę wykonywać z rolki czy jednak sianą. Dzisiaj widać, że wtedy podjęliśmy słuszną decyzję. Dokładamy starań, aby praca greenkiperów była na bardzo wysokim poziomie. Staramy się zapewnić im wszelkie sprzęty, ustalamy harmonogram i dajemy wolną rękę w podejmowaniu najważniejszych decyzji dotyczących murawy – opowiada zastępca menadżera Itaka Arena, Anna Dziedzic.
Na Itaka Arena zdecydowano się na murawę stałą, a nie rolowaną. W jej skład wchodzą dwa gatunki trawy: wiechlina łąkowa i życica. Wiechlina daje zwarty korzeń, czyli odpowiada za wytrzymałość murawy, życica odpowiada za jej efekt wizualny.
– Jako piłkarz o naszej murawie mogę mówić albo dobrze, albo wcale – dodaje piłkarz Odry Opole, Filip Kendzia. – Jest gęsta, nie wyrywa się spod nóg, nie przyczynia się do kontuzji, a nogi nie są tak bardzo zmęczone jak na murawach grząskich i nierównych. Murawa na naszej Itaka Arenie preferuje piłkarzy bardziej technicznych, piłka nie przeszkadza, wręcz sunie po murawie i aż prosi się o grę kombinacyjną – wylicza.
Przy pielęgnacji ważne jest systematyczne koszenie. Robi się to ręcznie kosiarkami rotacyjnymi z wałkiem, za pomocą którego układa się źdźbła w ten sposób, by powstawały kwadraty. Ich rozmiar jest różny, inny według norm UEFA o boku 5,5 metra, które spełnia opolski stadion, inne według norm FIFA (o boku 5,1 metra). A to oznacza, że gdyby na przykład na opolskim stadionie wystąpiła polska reprezentacja kobiet w piłce nożnej, trzeba przystrzyc murawę na modłę FIFA, czyli w inne kwadraty niż na mecze ligowe.
– Plebiscyt Polskiego Związku Piłkarzy prowadzimy na trzech najwyższych szczeblach polskich rozgrywek. Cieszę się, że osobiście mogłem wręczyć piłkarzom Odry nagrodę za trzecie miejsce w Betclic 1.Lidze. Na Itaka Arena jestem pierwszy raz. Potwierdzam, wasza murawa absolutnie zasługuje na wyróżnienie. Jeszcze pachnie świeżością. Coś czuję, że za rok może być jeszcze lepsza pozycja – zauważa menadżer ds. sportu Polskiego Związku Piłkarzy, Tomasz Gandziarski.
By jednorazowo skosić opolską murawę, trzeba z kosiarką przejść… 21 kilometrów. Murawa gotowa na mecz musi trzymać wysokość 23-25 mm. Funkcjonuje na niej system 18 zraszaczy, dzięki któremu woda dociera w każde miejsce. Monitoring nawilgocenia wskazuje, że strona północna murawy musi być zraszana intensywniej. Wilgotność sprawdza się za pomocą wilgotnościomierzy.
A chyba najszczęśliwszym człowiekiem podczas wręczania wyróżnienia był stadionowy greenkeeper, który odpowiada za murawę na Itaka Arena, Marek Seget.
– W zawodzie jestem od dekady, a zaczynałem na polu golfowym w Kamieniu Śląskim. Na Itaka Arenie pracuję od ponad roku. To dla mnie wielkie wyzwanie. Tak duży stadion mam pierwszy raz pod swoją opieką. W naszej pracy najtrudniejsze jest chyba pogodzenie się z pogodą, na którą nie mamy przecież wpływu. Tego lata i jesieni zdecydowanie za często pada i trawę nękają różne choroby. Ostatnie sześć spotkań to opady w trakcie meczu lub przynajmniej dobę przed. A w Pucharze Polski z Piastem Gliwice to już totalnie lało. Przy takiej aurze nie ma pewności, czy kosić trawę przed, czy nie. Jest bowiem ryzyko, że przyklei się do podłoża – tłumaczy.
Opolski stadion należy do nielicznych w Polsce, który ma własny system naświetlania murawy, co jest konieczne, gdyż jej około 12 metrowy pas jest trwale zacieniony. System stosuje żarówki sodowe, które jednocześnie naświetlają i podgrzewają trawę. Trawa, której wegetację utrzymuje się przez zimę, musi być doświetlania od września do kwietnia.
W czasie silnych mrozów murawę przykrywa się geowłókniną, co pozwala nieco zaoszczędzić na jej podgrzewaniu. Stadion jest bardzo przewiewny, więc szron w mroźne dni łatwo się tu osadza. System ogrzewania murawy musi jej zapewnić na poziomie korzenia temperaturę około 8 st. C, czyli optymalne warunki do wegetacji.
Są dwie opcje utrzymywania stałej murawy. Przerwa ogrzewania na okres zimowy lub podgrzewanie jej cały ten czas. Na Itaka Arenie stosowane jest drugie rozwiązanie. W murawie zainstalowane są czujniki, które informują, kiedy ogrzewanie należy uruchomić.
***
W plebiscycie Polskiego Związku Piłkarzy na szczeblu Betclic 1. Ligi wyżej ocenione zostały tylko murawy Wisły Kraków (21% głosów) oraz Miedzi Legnica (18%). Na murawę Itaka Areny oddano 12% głosów. W ekstraklasie triumf odnotowała Pogoń Szczecin i Stadion Floriana Krygiera, zdobywając 36% wszystkich możliwych punktów. Za nią znalazły się Enea Stadion Lecha Poznań (22%) i Stadion Wojska Polskiego, czyli Legii Warszawa (10%). Najlepsza murawa Betclic 2 Ligi jest w Sosnowcu (26%). Na drugim miejscu boisko ŁKS II Łódź (18,2%), a na trzecim KKS 1925 Kalisz (17,5%).